Na Réamhfhocail

De, do  Cailltear céad chonsan de agus do i bhfrásaí éagsúla sa téacs, mar shampla a do thabhairt (= do do thabhairt). San áit a mbíonn de dheasde gheall ag FGB, bíonn a dheasa gheall sa téacs. In ionad dá (ar cumasc é den réamhfhocal de agus den mhír a), bíonn á sa téacs, mar shampla á thréine (= dá thréine); airgead ar bith á bhfaghann na sagairt; in ionad dár (de i gcumasc leis an mhír choibhneasta ar), bíonn ár sa téacs, mar shampla í ag smaoitiú ar achan uile mhaidin agus oíche ár chaith siad i gcionn a chéileachan chor agus achan lúb ár chuir sé dó ón lá a d’fhág sésmaointigh sé ar gach lá pléisiúrtha ár chaith sé féin. Uaireanta cailltear céad chonsan de nuair a nasctar leis an alt é, mar shampla taobh amuigh ’en dorasbhí an choillidh lasta suas le solas uilig ’en tsaol; ach sa téacs bainim úsáid as an litriú dhen de rogha ar ’en sna cásanna seo. Tá foirm shéimhithe den réamhfhocal do le feiceáil in an achaine atá mé a dh’iarraidh (= an achaine atá mé a iarraidh); rachadh sé a dh’airneálthoisigh sí a dh’insechan a luí a chuaigh mo dhiúlach ach a dh’obair. Is ionann dh in a dh’ainneoin (= d’ainneoin) agus foirm shéimhithe den réamhfhocal de.

  Cailltear túschonsan an réamhfhocail fá in a choinne (= fá choinne), ach a dtaobh (= fá dtaobh/ghach fá dtaobh?).

I Cailltear nuair a thig aidiacht shealbhach ina dhiaidh sna samplaí seo a leanas: d’fhás tusa aníos do phlanta dheas aoibhinnba mhaith liom fear cosúil leat a fhágáil mo dhéidh sa bhaileis mór orainn go rabh oidhre ag gabháil a bheith ár ndéidh.

Nuair a bhíonn réamhfhocla áirithe i gcumasc leis an aidiacht shealbhach cuirtear eadar an réamhfhocal agus an aidiacht, mar shampla duilleog capógaí a bhí ag fás agna thaobhgan scéala ariamh a chur chun an bhaile chuigna bheanthug an chaora sucadh dena chlaigeann dómhol siad dona bhean chéilechuir sí a lámha thairenamhuineál; bíonn an céanna le feiceáil sa fhrása réamhfhoclach go dtína bharr. Ach fágtar ar lár an in le ár de ghnáth, mar shampla le ár gcuid seanchaithele árSlánaitheoirle ár mac féin; sa dán ‘Líontar Dúinn an Crúiscín’ le Seán Bán, áfach, tá sampla de lenár ann, mar atá ag feitheamh lenár mian a fháil.